Paulus op de televisie

televisieopnamen op 7 februari 1968
Jean Dulieu met zijn vrouw Kitty en dochter Dorinde

In oktober 1967 verscheen Paulus voor het eerst op de televisie bij de NTS, het was één van de eerste Nederlandse uitzendingen in kleur. Jean Dulieu maakte voor deze serie zelf alle poppen, net zoals hij reeds eerder had gedaan voor zijn Paulus poppenkast voorstellingen uit 1947-1948, waarmee hij toen samen met een vriend ruim honderd voorstellingen had gegeven. Dit keer waren het marionetten die hij tot leven liet komen, in grootte variërend van de muis van 3 centimeter tot de reus Worrelsik van ruim 50 centimeter. Hij maakte gemiddeld één pop per week, en ontwikkelde een geheel eigen beweegprocédé waarop hij vervolgens patent aanvroeg. Daarnaast maakte hij alle rekwisieten en decors. Het decortje van Eucalypta's huiskamer bijvoorbeeld was 30 cm hoog en 50 cm breed. Van deze huizen en kamers waren alle plafonds, wanden en vloeren uitneembaar zodat de filmcamera's dichtbij konden komen en opnamen konden maken vanuit verschillende gezichtshoeken. Ook alle stemmen nam hij, zoals bij de radio-uitzendingen, zelf voor zijn rekening. De muziek werd geschreven door Joop Stokkermans.
In het kasteel Groeneveld te Baarn werden de opnamen gemaakt, daar was een grote ruimte beschikbaar voor alle decors. Iedere scène werd eerst uitgebreid gerepeteerd om synchroon te lopen met de geluidsband die Dulieu van te voren al had ingesproken.
In totaal zijn er 40 afleveringen gemaakt van ieder 10 minuten lang. Doordat de opnamen in kleur waren gemaakt en in het Engels konden worden nagesynchroniseerd (wel mèt behulp van talrijke acteurs), zijn de Paulusfilms ook in Engeland, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland uitgezonden.
Begin jaren zeventig zijn er tien boekjes uitgegeven, gebaseerd op de televisieserie. Deze boekjes bevatten geen tekeningen maar foto's, gemaakt door Jean Dulieu zelf, van de gebruikte marionetten. In 1992 werden alle afleveringen opnieuw door de KRO uitgezonden en is de serie tevens op video verschenen.
Jean Dulieu met Paulusmarionet
In 1974 verscheen Paulus ook op televisie, maar ditmaal was Jean Dulieu daar niet bij betrokken. Filmmaatschappij Chanowski (o.a. ook de producent van De Fabeltjeskrant) verzorgde deze 365 dagelijkse uitzendingen van de NOS. De verhalen zijn geschreven door Leen Valkenier en Renee van Utteren, waardoor de karakters van Paulus en zijn vrienden afwijken van de door Jean Dulieu geschreven en vertelde verhalen. Dit verklaart tevens waarom andere figuren hun intrede in het grote bos maakten, zoals bijvoorbeeld Stien de fee, Laurens de tuinkabouter en Olke-Bolke de schildpad. De stemmen werden verzorgd door Frans van Dusschoten, Ger Smit en Elsje Scherjon.
Naar aanleiding van deze serie zijn enkele boeken uitgegeven met foto's van de poppen, een plakplaatjes-album, een aantal puzzels, een "gefotografeerde" strip verscheen in de Avrobode en nog wat andere artikelen met de "namaak" Paulus zijn verschenen.
Chanowski televisieserie Jean Dulieu zei in 1975 over deze serie het volgende: "Ik heb Paulus verkocht op een moment dat ik volledig aan de grond zat. Ik had geen moer meer, niks. Dus vind ik het niet eerlijk om nu achteraf te gaan zitten kniezen dat sommige dingen in de serie mijn instemming niet hebben. Ik wil ook niet beweren dat Chanowski en zijn mensen Paulus verprutst hebben. Er zitten vaak heel aardige afleveringen bij. Alleen zijn het mijn karakters niet meer. Paulus is nu veel vlakker, een kleurloos mannetje eigenlijk. Maar echt, ik wil daar niet over zeuren, noch iemand iets verwijten. Ik wist dat dat zou gebeuren. Natuurlijk doet dat pijn, maar ik bekijk het ook van de positieve kant. Paulus is nu weer terug in de belangstelling gebracht. Ik maak momenteel voor een 20-tal kranten Paulus-strips. Kijk dat is de andere kant van de medaille. Zodra Paulus op de tv stopt kan ik weer jaren vooruit."

©
Illustraties uit: Het oliebollenfeest (1970)
het plakplaatjesalbum "Eucalypta brouwt het weer!" (1975)
Foto's uit: Dag lieve kijkbuiskinderen (1999)
Katholieke illustratie nr 42 1967